Wągrowiec to klimatyczne miasto średniej wielkości, ukryte w województwie wielkopolskim. Jeśli szukacie miasta na urlop doskonałego zarówno na wypoczynek, jak i zwiedzanie, Wągrowiec sprawdzi się idealnie. Trudno się tutaj nudzić, okolice są piękne, a zabytki fascynujące. Dzisiaj opowiemy Wam właśnie o najciekawszych zabytkach Wągrowca.
Historia Wągrowca
Z dokumentów historycznych zachowanych do naszych czasów wynika, że pierwsza osada na ziemiach późniejszego Wągrowca istniała już w 1300 roku. Zaledwie 20 lat później osadę wykupił zakon cystersów. To właśnie członkowie Zakonu zdecydowali, że zakupione przez nich tereny będą świetnym miejscem do rozwoju miasta. Tym sposobem Wągrowiec otrzymał prawa miejskie w 1381 roku, a kilkanaście lat później cystersi oficjalnie przenieśli się do Wągrowca z Łekna.
W rozwój miasta angażowali się cystersi, zwykli mieszkańcy, a także znany ród szlachecki: Pałukowie. Nie bez znaczenia dla Wągrowca była oficjalna zgoda Władysława Jagiełły na organizowanie widowiskowych jarmarków w dniu świętego Jakuba. Ta tradycja jest znana mieszkańcom Wągrowca do dzisiaj.
W dawnym Wągrowcu panowały bardzo korzystne warunki, dostrzeżone zresztą przez katolickich duchownych. W związku z tym na rozwój miasta nie trzeba było długo czekać. Punktem charakterystycznym Wągrowca był oczywiście klasztor cystersów, którego pozostałości można podziwiać obecnie. Cała znana obecnie najstarsza infrastruktura Wągrowca pochodzi jednak nie z XIV wieku, a z wieku XVIII. Niestety, wiek XVII w Wągrowcu upłynął pod znakiem pożarów, które doszczętnie zniszczyły ówczesną zabudowę. Miasto rujnowały również powodzie i epidemie.
Procesy czarownic w Wągrowcu
Ciekawym aspektem średniowiecznego Wągrowca są procesy czarownic. Historycy utrzymują, że to właśnie pogoń za rzekomymi czcicielkami szatana była gwoździem do trumny upadającego miasta. Jak to się mówi, raz na wozie, a raz pod wozem. Wągrowiec ostatecznie pokazał, że potrafi podnieść się z upadku. A było się z czego podnosić, gdyż w XVIII wieku, już za czasu Zaboru Pruskiego, w Wągrowcu mieszkało niecałe 500 osób. Miastu o mało nie cofnięto praw miejskich, ale pod koniec XIX wieku znów można było podziwiać jego rozkwit. Liczba ludności sięgnęła 5000, w tym coraz chętniej osiedlali się tu Żydzi i Niemcy. Dobra passa zwykłej, chcącej cieszyć się życiem ludności została przerwana przez I Wojnę Światową. Szczególnie trudne były lata 1918-1920, będące tłem dla Powstania Wielkopolskiego. Polacy walczyli o wolność, a niestety nie dało się jej uzyskać bez ofiar. Później, po niecałych 20 latach pokoju i rozwoju, Wągrowiec musiał zmierzyć się z II Wojną Światową.
Najwięcej zniszczeń dokonały wycofujące się w 1945 roku wojska niemieckie. Wtedy to podpalili również magazyny zorganizowane w budynkach dawnego klasztoru cystersów. Ja zapewne się domyślacie, z kompleksu zostały ruiny. Mieszkańcy Wągrowca, napływający również z innych regionów Polski po wojnie, nie poddali się i tym razem. Rozpoczęto mozolną odbudowę infrastruktury i dorobku kulturowego miasta.
Ze względu na bogatą historię Wągrowiec jest niezwykle ciekawym miastem. Oprócz tego jest również pięknym miastem, co nie zmieniło się od roku 1300. Wielkopolskie miasteczko ma niesamowite położenie i pełne jest ciekawostek wartych zgłębienia.
Co warto zobaczyć w Wągrowcu?
Wągrowiec słynie z pozostałości po Zakonie cystersów oraz XIX wiecznego gimnazjum, będącego przykładem znakomitego rozwoju i nowoczesności miasta. W Wągrowcu można jednak zobaczyć dużo więcej interesujących rzeczy, o których postaramy się Wam pokrótce opowiedzieć.
Wągrowiecki Rynek
Zaczniemy od klasyki, ponieważ turyści praktycznie zawsze rozpoczynają zwiedzanie od Rynku, z którego łatwo przemieszczać się w stronę kolejnych atrakcji. W przypadku Wągrowca nie jest to szczególnie imponujące miejsce, chociaż dawniej zdecydowanie takie było. Tym razem to nie wojny i pożary, a zamiłowanie urzędników do betonozy sprawiło, że Rynek nie jest ulubionym miejscem mieszkańców. Jeszcze nie tak dawno znajdowało się tutaj sporo roślin i drzew, po których nie został jednak żaden ślad. To taka ciekawostka. W sieci wciąż można znaleźć zdjęcia przedstawiające wągrowiecki Rynek za zielonych czasów.
Będąc na Rynku, musicie zobaczyć dwa ważne punkty: zegar słoneczny oraz fontannę. Fontanna jest nazywana tańczącą, ponieważ działa w rytm muzyki. Te małe atrakcje połączone z odnowionymi kamienicami dookoła i kameralnymi restauracyjkami tworzą miejsce całkiem przyjemne. Jak już pisaliśmy wcześniej, to dobry punkt startowy i strategiczny. Osoby nieznające miasta z łatwością tu dotrą, by zatrzymać się na obiad lub zorientować o dalszych celach zwiedzania. Warto również wspomnieć o imprezach plenerowych, które często odbywają się właśnie na rynkowym placu. Być może uda Wam się na którąś trafić!
Muzeum Regionalne w Wągrowcu
Najważniejszym punktem podczas zwiedzania Wągrowca będzie Muzeum Regionalne. Powód jest prosty, ponieważ miejsce to dostarczy Wam przydatnych, a zarazem ciekawych informacji o mieście. Dobrze byłoby udać się do muzeum przed zwiedzaniem innych atrakcji Wągrowca, ponieważ tym sposobem dalsze zwiedzanie okolic będzie dla Was ciekawsze.
Siedzibą muzeum jest Opatówka, dawniej służąca za mieszkanie opata klasztoru cystersów. Mieszkańcy Wągrowca czekali kilkadziesiąt lat, by przejść z zamiaru otworzenia placówki muzealnej do realizacji. II Wojna Światowa, a następnie konieczność odbudowy miasta i życia, odłożyły budowę muzeum w czasie. Ostatecznie pierwsze wystawy Muzeum Regionalnego udało się otworzyć w 1987 roku.
Działalność muzeum jest związana ściśle z historią Wągrowca i regionu. Dzięki ekspozycjom dowiecie się między innymi, czym było Bractwo Kurkowe, a także poznacie bliżej postać Jakuba Wujka. Tak, duchowny, który przetłumaczył Biblię na język polski, był mieszkańcem Wągrowca. Wystawy dostarczą nam nie tylko wiedzy, ale również zaspokoją nieco naszą ciekawość związaną z życiem dawnych mieszkańców miasta. Ekspozycje uzupełniono o elementy sztuki. Muzeum Regionalne oprócz wystaw stałych organizuje także wystawy czasowe. Wszystkie równie ciekawe.
Klasztor Pocysterski
Zespół klasztorny cystersów jest istotnym elementem historycznego dziedzictwa Wągrowca. Do dzisiaj niewiele zachowało się z imponujących niegdyś budowli, ale wciąż jest to miejsce fascynujące. Postarano się również, by odbudować to, co się dało i naprawdę pięknie to wyszło w przypadku kościoła klasztornego, prezentującego się pięknie od wewnątrz i na zewnątrz. Jeśli chodzi o budynek klasztoru, to jest on użytkowany przez duchownych. Chętni mogą natomiast zwiedzić podziemia klasztoru, w których dawniej chowano członków kościoła.
Wnętrze kościoła pozwala na podziwianie pozostałości po minionych wiekach. Waszą uwagę z pewnością zwróci rzeźba Maryi z Dzieciątkiem pochodząca z XVI wieku. Pięknie prezentuje się również sam ołtarz, a ciekawostką kościoła jest tron papieski użytkowany podczas wizyt Jana Pawła II w Wielkopolsce. Naszym zdaniem kościół pocysterski jest jednym z piękniejszych, chociaż jest to kwestia podlegająca indywidualnej ocenie. Polecamy Wam odwiedzić to miejsce i samemu ocenić jego piękno!
Wieża widokowa w Wągrowcu
Wągrowiecka wieża widokowa jest zabytkiem połączonym ze stosunkowo nowoczesnymi atrakcjami. We wspaniale odrestaurowanej wieży mieści się bowiem Izba Tradycji Pożarnictwa OSP. Wspinając się na szczyt wieży widokowej, możemy podziwiać znakomite pamiątki po dawnych dziejach pożarnictwa. Szczególną uwagę zwracają przede wszystkim stare wozy strażackie. Atrakcję nazwaliśmy współczesną z prostego powodu: wszystko, co związane ze strażą pożarną jest w Polsce absolutnym hitem. Nic w tym dziwnego, strażacy są przecież prawdziwymi bohaterami. Nic więc dziwnego, że strażacki sprzęt, stary czy nowy, cieszy się tak dużym zainteresowaniem.
Wracając jednak do wieży, zwieńczeniem historycznych eksponatów jest taras widokowy na szczycie budynku. W internecie próżno szukać informacji na temat wysokości wieży, ale z pewnością dowiecie się tego wszystkiego na miejscu. Fascynująca jest również historia samej wieży, którą przedstawia sympatyczny i nieprzynudzający przewodnik. Miejsce to jest interesujące również dlatego, że w sieci można znaleźć niewiele treści związanych z wieżą, a przecież odrestaurowano ją nie bez powodu.
Wieżę można zwiedzać we wszystkie dni tygodnia między 10:00 a 16:00. Wejść na wieżę nie można z ulicy: zwiedzanie należy sobie zarezerwować telefonicznie. Dzięki temu mamy pewność, że obiekt nie będzie przeładowany turystami, co także wpływa na jakość oglądania eksponatów i zwiększa przyjemność z podziwiania panoramy miasta na szczycie wieży.
Zabytek znajduje się na ulicy Powstańców Wielkopolskich 31 w Wągrowcu.
Grobowiec Piramida Łakińskiego
Polska ma również swoją piramidę, a jest nią Grobowiec Franciszka Łakińskiego — rotmistrza wojsk napoleońskich! To zasłużona postać w historii naszego kraju. Łakiński zmarł w 1845 roku i mniej więcej w tym samym czasie powstał również imponujący grobowiec w kształcie piramidy. W całości zachował się do dzisiaj i stanowi jedną z najbardziej znanych atrakcji turystycznych Wągrowca.
Z Piramidą Łakińskiego wiąże się ciekawa historia, a jeśli zastanawiacie się, dlaczego wojskowy został tak pięknie upamiętniony, to odpowiadamy, że zwyczajnie sobie na to zasłużył. Rotmistrz odnosił niesamowite sukcesy w armii Napoleona, za co otrzymał zresztą najwyższe honorowe odznaczenia. Tak się złożyło, że ostatnie 15 lat życia Łakiński spędził w Wągrowcu, gdzie dał się poznać jako osoba hojna i empatyczna. Mężczyzna zostawił po sobie wyjątkowy testament. Dzięki jego pieniądzom biedne dzieci otrzymywały buty, a lokalny dom sierot oraz szpital pieniądze. Pary składające śluby małżeństwa w dniu imienin Łakińskiego, także otrzymywały pieniądze na dobry start. Nic dziwnego zatem, że ludzie wspominali rotmistrza naprawdę dobrze, spełniając jego ostatnią wolę, czyli stawiając mu grobowiec w kształcie piramidy.
I tutaj mamy kolejną ciekawostkę. Piramidę otaczały młode sosny, zasadzone również na prośbę zawartą w testamencie rotmistrza. Łakiński napisał w nim, że gdy drzewa staną się wyższe, niż 10-metrowa piramida na jego mogile, Polska znów stanie się państwem niepodległym. I wiecie co? Dokładnie tak się stało.
Piramida stoi do dzisiaj, jednak pewne elementy, takie jak orły napoleońskie umieszczone na dwóch słupach obok piramidy, zaginęły w czasie II Wojny Światowej. Skradzione figurki być może są dzisiaj pod opieką prywatnego kolekcjonera. Tego już się nie dowiemy. Samą Piramidę także warto zobaczyć, będąc na wycieczce w Wągrowcu. Miejsce jest fascynujące i nieco tajemnicze. W dodatku to jedyne takie miejsce w kraju!
Kościół św. Piotra i Pawła
W Wągrowcu można zobaczyć kilka interesujących zabytków sakralnych. Jednym z nich i w zasadzie najpopularniejszym, jest kościół poewangelicki znajdujący się przy ulicy Cysterskiej. Kościół św. Piotra i Pawła istnieje od 1837 roku i świetnie się trzyma. Świątynia wyróżnia się na tle innych, ponieważ ma rzeźbione, drewniane wnętrze. W środku jest bardzo klimatycznie, a parafianie zdecydowanie chwalą sobie ten kościół jako idealne miejsce rozwoju duchowego.
Zabytki powiatu wągrowieckiego
Wągrowiec jest miastem o interesującym położeniu. Piękne miasto ma równie piękne okolice, malownicze wsie i miasteczka. Co najlepsze, atrakcje i zabytki powiatu wągrowieckiego znajdują się zaledwie kilka bądź kilkanaście kilometrów od miasta. Oczywiście są i takie oddalone o wiele kilometrów, ale my skupimy się na tych, które są najbliżej.
Kościół w Potulicach
Kościół pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Potulicach prawdopodobnie zawdzięcza swoją nazwę obrazowi znajdującemu się przy ołtarzu. Malowidło przedstawia bowiem scenę zwiastowania i co ciekawe, pochodzi prawdopodobnie z Włoch. Szacunkowa data powstania obrazu to XVII wiek.
Mały, klimatyczny kościółek kryje w sobie więcej fascynujących obiektów. Powstały w XIX wieku służył za kaplicę dla hrabiowskiego rodu Potulickich. Pod ziemią kościoła znajduje się krypta, w której pochowano zmarłych członków rodziny. Miejsce to jest dostępne dla zwiedzających. Warto również wspomnieć, że kościół został niedawno odrestaurowany. Wygląda wprost przepięknie, a w dodatku stanowi perełkę dawnej architektury.
Podziemia kościoła dawniej kryły w sobie również podziemne przejście do pałacu Potulickich. Niestety upływ czasu nie był dla tunelu łaskawy. Przejście się zawaliło i nie można go obecnie zwiedzać. To jednak swego rodzaju ciekawostka. Zaskakujące, jak często budowano dawniej przejścia podziemne. Tak czy inaczej, kościół w Potulicach to zabytek, którego nie można przegapić!
Wiatrak Holenderski w Bracholinie
W czasach, kiedy Wągrowiec należał do cystersów, wieś Bracholin także należała do duchownych. Dzisiaj to spokojna, klimatyczna miejscowość, z której uczyniono ekologiczną ostoję. Bracholin może pochwalić się zielonymi terenami i fascynującymi ścieżkami rowerowo-spacerowymi. Warto to wykorzystać i w wolnej chwili udać się także nad piękne Jezioro Bracholińskie.
Bracholin słynie również z wyjątkowego zabytku, a jest nim stary wiatrak holenderski. To typ starego wiatraka, w Polsce spotykany jedynie w zachodnich częściach kraju. Obecnie ten ozdobny element krajobrazu należy do osób prywatnych, co z pewnością uchroniło go przed zniszczeniem. Powstały w XIX wieku wiatrak wyszedł z użycia około 70 lat temu. Gdyby nie zainteresowały się nim osoby prywatne, dzisiaj byłby ruiną.
Zarówno wiatrak holenderski, jak i cały Bracholin to miejsca warte zobaczenia. To świetna okazja do zorganizowania dłuższej wycieczki rowerowej, czy spaceru zielonymi ścieżkami wsi. Odpoczniecie przy tym od zgiełku miasta i codziennych obowiązków.
Pałac Wiatrowo
W Polsce zachowało się stosunkowo niewiele zabytkowych pałaców i zamczysk. II Wojna Światowa nie była dla naszego kraju łaskawa, jednak na terenie Polski wciąż znajdują się wspaniałe pałace, które jakimś cudem uniknęły bombardowań. Jednym z nich jest przepiękny pałac w Wiatrowie. Budynek utrzymany w stylu neogotyckim pochodzi z XVIII wieku i aż się prosi, żeby w nim zamieszkać. Na to naturalnie nie ma szans, ale wciąż możemy cieszyć oczy pięknem pałacu jako zapaleni turyści.
Niestety, zwiedzanie pałacu jest możliwe tylko od zewnątrz. To własność prywatna i mieszkańcy narzekają, że budowla tylko niszczeje. A z pewnością można byłoby zrobić z niej wspaniały hotel lub atrakcję turystyczną. Na to wszystko potrzeba jednak pieniędzy, zwłaszcza że obiekt jest zabytkowy i bez nadzoru konserwatora zabytków się nie obejdzie. Nie wiadomo więc, czy pałac w Wiatrowie nie podzieli losu opuszczonych zabytkowych budowli, które niszczeją, ponieważ nikogo nie stać na ich renowację. Warto go zobaczyć, póki wciąż jest w dobrym stanie!
Wykopaliska w Łeknie
Łekno jest miejscowością ściśle związaną z zakonem cystersów. To właśnie tutaj mieściła się pierwsza siedziba duchownych, przeniesiona po latach do Wągrowca. Pamiętajmy, że w rękach zakonu był praktycznie cały powiat, a pozostałości po działalności cystersów odnajdywane są do dzisiaj.
Ruiny klasztoru w Łeknie są bardzo skromne, ponieważ tutejsze ziemie były dla okazałego budynku niekorzystne. Klasztor wybudowano w takim miejscu, że po latach mury zaczęły pękać. To zmotywowało cystersów do wybudowania dla siebie nowej siedziby, podczas gdy najstarszy klasztor cystersów w Polsce powoli znikał z powierzchni ziemi.
Badania archeologiczne w Łeknie trwają od ponad 70 lat. Wieś, dawniej będąca miastem, jest bardzo interesująca, nieco tajemnicza, a z pewnością ciekawa. Piękne okolice zachęcają do podążania szlakiem cystersów. Łekno, obok Bracholina, jest kolejną wsią, którą naprawdę warto zobaczyć, będąc na urlopie w Wągrowcu.
Noclegi w Wągrowcu
Jeśli chodzi o kwestie noclegowe, miejsce dla siebie znajdziecie w Wągrowcu bez trudu. Dostępne są zarówno luksusowe apartamenty, jak i pokoje oraz domki noclegowe. Naszym zdaniem na szczególną uwagę zasługują gospodarstwa agroturystyczne, same w sobie będące atrakcją. Są one najczęściej oddalone o kilka kilometrów od Wągrowca, ale dla osób podróżujących samochodem nie ma to znaczenia. Taką odległość można pokonywać również na rowerach, które warto zabrać ze sobą.
Ceny noclegów w Wągrowcu są bardzo zróżnicowane. Możemy dostać pokój już za około 25 zł i są to z reguły kwatery pracownicze. Bez luksusów, ale schludnie. Noclegi w apartamentach zaczynają się od 100 do 120 zł. Najkorzystniejszą opcją wydają się prywatne gospodarstwa i domki do wynajęcia, gdzie nocleg kosztuje około 65 zł za dobę.
Wągrowiec to także miasto atrakcji. Zwiedzanie zabytków można połączyć z korzystaniem z bogatej oferty rekreacyjnej. W mieście odnajdą się zarówno miłośnicy historii, jak i sportu. O atrakcjach Wągrowca będziemy pisać już niedługo. Zostańcie z nami!